เซ็บเดิร์มคืออะไร?
เซ็บเดิร์ม หรือที่เรียกเต็มๆ ว่า Seborrheic Dermatitis ให้ฟังนะคะ ซึ่งเป็นโรคผิวหนังที่พบบ่อยมาก โดยเฉพาะบริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะ เช่น หนังศีรษะ ใบหน้า รอบๆ คิ้ว หรือหลังใบหูค่ะ เซ็บเดิร์มทำให้ผิวหนังเกิดการอักเสบ แดง คัน และลอกเป็นขุย ซึ่งหลายคนอาจคิดว่าเป็นแค่รังแคธรรมดา แต่จริงๆ แล้วเป็นสภาพผิวที่ต้องดูแลเฉพาะค่ะ
สาเหตุของเซ็บเดิร์ม
สาเหตุยังไม่ชัดเจนทั้งหมดนะคะ แต่หมอขอสรุปง่ายๆ ว่าเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกันค่ะ เช่น
- การติดเชื้อราที่ชื่อว่า Malassezia ซึ่งมันเป็นเชื้อราปกติที่อาศัยอยู่บนผิวเรา แต่ถ้าเชื้อนี้ขึ้นมากผิดปกติ ก็ทำให้เกิดอาการเซ็บเดิร์ม
- การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันผิวที่ผิดปกติ
- ความเครียดและฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลง
- ผิวมันก็มีโอกาสเป็นเซ็บเดิร์มได้มาก เพราะต่อมไขมันผลิตน้ำมันออกมามากค่ะ
ผิวแห้งรุนแรง กับ เซ็บเดิร์ม ไม่เหมือนกัน
| หัวข้อเปรียบเทียบ | ผิวแห้งรุนแรง | เซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) |
|---|---|---|
| ลักษณะผิวหนัง | ผิวแห้งมาก ลอกเป็นขุยบางๆ หรือแตกเป็นแผ่น | ผิวหนังแดง ลอกเป็นขุยสีขาวหรือเหลือง มีน้ำมันบนผิวหนัง |
| ตำแหน่งที่พบบ่อย | ทั่วร่างกาย โดยเฉพาะแขน ขา มือเท้า | บริเวณที่มีต่อมไขมันมาก เช่น หนังศีรษะ ใบหน้า รอบคิ้ว |
| อาการคัน | มีอาการคันมาก บางครั้งเกิดลอกแตกอย่างรุนแรง | คันได้ แต่บางครั้งคันน้อยกว่า และมีอาการแดงชัดเจน |
| สาเหตุหลัก | ขาดความชุ่มชื้นของผิว, ผิวบางหรือหนังศีรษะแห้ง | ความมันบนผิวหนังมากผิดปกติ ร่วมกับเชื้อราประเภท Malassezia |
| ลักษณะน้ำมันบนผิว | น้อยมาก-ไม่มีน้ำมัน ผิวจะแห้งตึง | ผิวมัน มีน้ำมันมากขึ้นในจุดที่เป็นเซ็บเดิร์ม |
| การติดต่อ | ไม่ติดต่อ | ไม่ติดต่อ |
| การรักษาหลัก | การทาครีมเติมความชุ่มชื้นเข้มข้น เช่นมอยส์เจอไรเซอร์ | การใช้ยาต้านเชื้อรา ยาลดการอักเสบ และดูแลผิวอย่างเหมาะสม |
| ความเรื้อรังของโรค | อาจเรื้อรังถ้าไม่ได้บำรุงผิวอย่างต่อเนื่อง | เป็นโรคเรื้อรังที่มีอาการเป็นซ้ำได้ แต่ควบคุมได้ดี |
เซ็บเดิร์มหายขาดได้ไหม และแพร่เชื้อไหม?
- หมอขอตอบว่า เซ็บเดิร์มเป็นโรคเรื้อรังที่ไม่ติดเชื้อติดต่อระหว่างคนค่ะ หมายความว่า ไม่สามารถแพร่เชื้อจากคนหนึ่งไปยังอีกคนได้เลย
- ในแง่ของการรักษา แม้จะยังไม่มีวิธีทำให้หายขาด 100% แต่หมอขอยืนยันว่า สามารถควบคุมอาการให้ดีขึ้นมาก และทำให้อาการหายได้หรือเป็นน้อยลงถึงขั้นไม่เห็นอาการได้ ด้วยการใช้ยาตามคำแนะนำและดูแลผิวอย่างต่อเนื่องค่ะ
วิธีดูแลและรักษาเซ็บเดิร์มให้ดี
เพื่อให้คนไข้เข้าใจง่าย หมอขอยกตัวอย่างวิธีดูแลผิวหนังแบบง่ายๆ ดังนี้ค่ะ
- ใช้แชมพูสำหรับหนังศีรษะที่มีตัวยาต้านเชื้อรา เช่น ketoconazole เพื่อช่วยลดเชื้อรา
- ทายาผิวหนังที่แพทย์สั่ง เช่น ยาสเตียรอยด์ชนิดอ่อนเพื่อลดการอักเสบ
- หลีกเลี่ยงการใช้สบู่หรือครีมที่ระคายเคืองผิวมาก
- พยายามลดความเครียด รักษาสุขภาพโดยรวมให้แข็งแรง เช่น นอนหลับให้เพียงพอ ลดการดื่มแอลกอฮอล์
- คนไข้ควรติดตามผลกับแพทย์เพื่อปรับการรักษาตามอาการนะคะ
