ฆสพ.สบส. ๒๙๘๓/๒๕๖๗

ถาม:

ใช้ครีมแล้วแพ้ ถ้าใช้ต่อมีโอกาสไม่แพ้ไหม

หมอต้าร์-exosome-สกินบูสเตอร์-ดีเลิฟเวอรี่คลินิก

(หมอต้าร์) พญ.อภิญญา เสาร์แก้ว

ตอบ:

หมอต้องสรุปสั้นๆ ให้คนไข้ที่กำลังมีแนวคิดนี้อยู่ว่า “เป็นไปได้ยากมาก” แบบกอไก่ล้านตัว 

โอกาสตามหลักการแพทย์เป็นไปได้ยาก เนื่องจากการแพ้เกี่ยวข้องกับการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันที่เรียกว่า “Sensitization” คือกระบวนการที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย “จดจำ” สารแปลกปลอม (อันนี้ไม่ต้องจำนะคะ รู้ไว้ก็พอ) กับสารที่ก่อให้แพ้ สรุปง่ายๆคือ ร่างกายไม่เคยลืมสารที่เคยแพ้

ถ้ายังใช้ซ้ำต่อ อาจทำให้อาการแพ้เพิ่มความรุนแรงขึ้นในครั้งถัดไป เช่น ผื่นลุกลาม บวม คัน หรือแม้แต่อาการแพ้ขั้นรุนแรง การหยุดใช้ครีมที่สงสัยว่าแพ้ทันทีนั้นดีที่สุด และรับคำปรึกษาจากแพทย์จึงเป็นแนวทางที่ปลอดภัยค่ะ ดังนั้นอย่าพยายามเอาชนะครีม ไม่ว่าจะซื้อมาแพงแค่ไหน แบรนด์หรูแค่ไหน ควรหยุดใช้ทันทีค่ะ

แพ้อาหาร กับ แพ้เครื่องสำอาง ต่างกันตรงไหน

หัวข้อแพ้อาหาร (Food Allergy)แพ้เครื่องสำอาง (Cosmetic Allergy)
สาเหตุการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อโปรตีนในอาหารการสัมผัสกับสารเคมี เช่น น้ำหอม สารกันเสีย สีสังเคราะห์
ประเภทการแพ้Immediate Hypersensitivity (Type I) (เกี่ยวข้องกับ IgE)Delayed Type Hypersensitivity (Type IV)
ระบบที่กระทบทางเดินอาหาร, ทางเดินหายใจ, และผิวหนังเฉพาะบริเวณผิวหนังที่สัมผัส
ลักษณะอาการ– ผื่นลมพิษ คัน บวมที่ใบหน้า ปาก หรือมือ
– คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย
– อาการรุนแรง: แอนาฟีแล็กซิส (Anaphylaxis)
– ผื่นคัน บวมแดง แสบลอกเฉพาะที่
– อาการเกิดหลังสัมผัส 24-72 ชั่วโมง
รักษาเบื้องต้นหยุดรับประทานอาหารที่แพ้ ใช้ยาแก้แพ้หรือยาฉีด (Epinephrine) ในกรณีรุนแรงหยุดใช้ผลิตภัณฑ์ที่แพ้ และใช้ยาทาเพื่อลดอาการ
โอกาสหายแพ้ขึ้นอยู่กับอาหารที่แพ้ เช่น นม ไข่ มีโอกาสหายเมื่อโต
แต่ถั่วลิสง อาหารทะเลมักแพ้ตลอดชีวิต
โอกาสหายแพ้น้อย เพราะระบบภูมิคุ้มกันจดจำสารก่อแพ้ระยะยาว

สรุป:

  • การแพ้อาหารส่งผลกระทบต่อหลายระบบในร่างกายและอาจรุนแรงถึงขั้นอันตรายต่อชีวิต ในขณะที่การแพ้เครื่องสำอางเกี่ยวข้องเฉพาะกับผิวหนัง
  • การแพ้อาหารบางชนิด เช่น นมและไข่ อาจหายได้เมื่ออายุเพิ่มขึ้น แต่การแพ้จากเครื่องสำอางมักคงอยู่ถาวร
  • วิธีแก้เบื้องต้นทั้งสองกรณีคือ “หลีกเลี่ยง” สิ่งที่ก่อแพ้และปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อป้องกันการเกิดอาการในอนาคตค่ะ