โดยทั่วไปแล้ว คลินิกเสริมความงามจะ “ไม่” ใช้เบตาดีน (Betadine) ในการเช็ดทำความสะอาดทั่วใบหน้าก่อนการกดสิวค่ะ และการที่ไม่ใช้ไม่ใช่เรื่องแปลกหรือผิดมาตรฐาน แต่เป็นเพราะเรามีทางเลือกที่ดีและเหมาะสมกับผิวหน้ามากกว่าค่ะ
ลองนึกภาพตามนะคะ เบตาดีน หรือชื่อสามัญคือ โพวิโดน-ไอโอดีน (Povidone-Iodine) เป็นยาฆ่าเชื้อที่ทรงพลังมากค่ะ เรามักจะใช้ในการเตรียมผิวหนังของคนไข้ก่อนการผ่าตัดใหญ่ๆ เพื่อทำให้บริเวณนั้นปราศจากเชื้อโรคให้ได้มากที่สุด
แต่สำหรับผิวหน้าของเรา โดยเฉพาะผิวที่เป็นสิวซึ่งมีความบอบบางและอาจมีการอักเสบซ่อนอยู่ การใช้เบตาดีนนั้น “รุนแรงเกินความจำเป็น” ค่ะ เพราะอาจทำให้เกิดปัญหาเหล่านี้ตามมาได้
- ก่อให้เกิดการระคายเคือง: ความเข้มข้นของเบตาดีนอาจทำให้ผิวแห้ง แสบ แดง และระคายเคืองได้ง่าย โดยเฉพาะในคนไข้ที่มีผิวแพ้ง่ายอยู่แล้ว
- ทำลายสมดุลผิว: การฆ่าเชื้อที่รุนแรงเกินไป ไม่เพียงแต่ฆ่าเชื้อโรคตัวร้าย แต่ยังทำลายเชื้อจุลินทรีย์ดีๆ (Skin Microbiome) ที่ช่วยปกป้องผิวไปด้วย ทำให้เกราะป้องกันผิวอ่อนแอลงในระยะยาว
- เกิดคราบสีบนผิว: เบตาดีนมีสีน้ำตาลเหลืองชัดเจน ซึ่งอาจทิ้งคราบสีไว้บนผิวได้ชั่วคราวค่ะ
แล้วมาตรฐานที่ถูกต้องควรเป็นอย่างไร?
หัวใจสำคัญของการเตรียมผิวก่อนกดสิวคือ “เทคนิคปลอดเชื้อ” (Aseptic Technique) ค่ะ ซึ่งไม่ได้ขึ้นอยู่กับน้ำยาฆ่าเชื้อเพียงอย่างเดียว แต่ประกอบด้วยหลายขั้นตอน ตั้งแต่การทำความสะอาดผิว, การใช้น้ำยาฆ่าเชื้อที่เหมาะสม, ไปจนถึงการใช้เครื่องมือที่ผ่านการฆ่าเชื้อ (Sterile) อย่างถูกต้อง
สำหรับน้ำยาฆ่าเชื้อที่นิยมใช้กับผิวหน้าก่อนทำหัตถการ จะเป็นตัวที่อ่อนโยนกว่าแต่ยังคงประสิทธิภาพสูง เช่น:
- คลอเฮกซิดีน (Chlorhexidine): นี่คือ ตัวเลือกที่ได้รับความนิยมและเป็นมาตรฐานทอง (Gold Standard) ในวงการแพทย์ผิวหนัง ค่ะ เพราะออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อได้กว้างขวาง แต่มีความอ่อนโยนต่อผิวมากกว่า และมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อคงอยู่บนผิวได้นานกว่าเบตาดีน
- แอลกอฮอล์ (Alcohol 70%): อาจใช้ได้ในบางกรณี แต่ต้องใช้ด้วยความระมัดระวังและเช็ดเฉพาะจุดเล็กๆ เท่านั้น เพราะทำให้ผิวแห้งได้มากค่ะ
