หักโหมลดน้ำหนัก ทำให้ผมร่วงมากกว่าปกติหรอคะ

ลดน้ำหนักไวเกินไปกับปัญหาผมร่วง

คนไข้หลายๆ ท่านอาจสงสัยว่า ทำไมหลังลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว ผมถึงร่วงมากกว่าปกติ หมอขออธิบายให้ฟังนะคะว่า การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะการ งดอาหารเป็นเวลานานๆ (fasting) หรือขาดสารอาหารที่จำเป็น สามารถกระตุ้นให้ร่างกายเกิดสภาวะที่เรียกว่า Telogen Effluvium หรือผมร่วงจากความเครียดทางร่างกายได้ค่ะ

ลดน้ำหนักเร็วเกินไป

หมออยากเน้นตรงนี้ให้คนไข้เข้าใจนะคะว่า ลดน้ำหนักเร็วเกินไป คือ

• ลดน้ำหนักได้ เกิน 1 กิโลกรัมต่อสัปดาห์
• หรือ น้ำหนักลดมากกว่า 5-10% ของน้ำหนักตัวเดิม ภายในเวลาน้อยกว่า 3–6 เดือน

ตัวอย่างเช่น ถ้าคนไข้หนัก 60 กิโลกรัม แล้วสามารถลดไป 6 กิโลกรัมใน 1 เดือน หรือ 10-12 กิโลกรัมใน 3 เดือน แบบนี้จัดว่าเร็วเกินไปค่ะ

ทำไมผมถึงร่วง?

เมื่อร่างกายขาดสารอาหารสำคัญ เช่น โปรตีน วิตามินบางชนิด เหล็ก และแร่ธาตุอื่นๆ รากผมจะขาดสารอาหารที่จำเป็นในการเจริญเติบโต
ร่างกายจึงเลือก “พักงาน” รูขุมขนชั่วคราว ทำให้ผมเข้าสู่ระยะหลุดร่วงเยอะกว่าปกติค่ะ ผมร่วงที่มักจะเกิดขึ้นหลังจากลดน้ำหนักเร็ว ๆ ประมาณ 2-3 เดือน และถ้าเราไม่ปรับพฤติกรรม ปัญหานี้อาจยืดเยื้อ

น้ำหนักที่ลดอย่างปลอดภัยควรเป็นเท่าไร?

WHO และสถาบันโภชนาการแห่งชาติ แนะนำว่าควรลดน้ำหนักแบบปลอดภัย คือ

• 0.5–1 กิโลกรัมต่อสัปดาห์
  เพราะเป็นระดับที่ไม่ทำให้ร่างกายตกอยู่ในสภาวะขาดสารอาหารรุนแรง ช่วยลดโอกาสที่ผมจะร่วงอย่างผิดปกติค่ะ

หมอแนะนำวิธีป้องกันผมร่วงจากการลดน้ำหนัก

• ลดน้ำหนักอย่างค่อยเป็นค่อยไป
• รับประทานโปรตีนและสารอาหารให้หลากหลาย
• หลีกเลี่ยงการ fasting ที่นานเกินไป
• พบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพ ถ้ามีอาการผมร่วงมากผิดปกติ