พุงใหญ่และแข็งขึ้นเรื่อยๆ ปกติไหมคะ?

คุณสมบัติ	พุงนิ่ม (ไขมันใต้ผิวหนัง)	พุงหย่อน (ผิวหนังส่วนเกิน)	พุงแข็ง (ไขมันในช่องท้อง)
ชื่อทางการแพทย์	Subcutaneous Fat	Excess Skin / Skin Laxity	Visceral Fat
ลักษณะการจับ	นิ่ม จับขึ้นมาเป็นชั้นไขมันได้ชัดเจน	นิ่มและหย่อนคล้อย จับแล้วยืดได้เหมือนผิวหนัง	แข็งและตึง ไม่สามารถจับดึงขึ้นมาเป็นชั้นได้
ลักษณะภายนอก	พุงเป็นชั้นๆ นิ่มๆ คล้ายห่วงยาง	ผิวหนังดูเหี่ยว ย้วย เป็นรอยพับ	พุงป่อง แน่น กลมเหมือนลูกบอล
สาเหตุหลัก	การสะสมของไขมันที่อยู่ระหว่างผิวหนังและกล้ามเนื้อ	การลดน้ำหนักเร็วเกินไป หรือหลังการตั้งครรภ์ ทำให้ผิวหนังหดกลับไม่ทัน	การสะสมของไขมันที่เกาะตามอวัยวะภายในช่องท้อง
ระดับความเสี่ยง	ต่ำถึงปานกลาง (แต่ถ้ามากเกินไปก็เสี่ยงโรคเรื้อรังได้)	ต่ำ (ส่วนใหญ่เป็นเรื่องความสวยงาม)	สูงมาก! และอันตรายที่สุด
โรคที่สัมพันธ์	หากมีปริมาณมาก: ไขมันในเลือดสูง, เบาหวาน, โรคหัวใจ	–	โรคหัวใจและหลอดเลือด, ความดันสูง, เบาหวานชนิดที่ 2, ไขมันพอกตับ, มะเร็งบางชนิด
แนวทางการดูแล	ควบคุมอาหาร, ออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอและเวทเทรนนิ่ง	ออกกำลังกายเพื่อสร้างกล้ามเนื้อ, เทคโนโลยียกกระชับ, หรือผ่าตัด (ในกรณีที่หย่อนมาก)	ต้องจัดการเร่งด่วน! ปรับพฤติกรรมการกิน, ลดแป้ง-น้ำตาล, ออกกำลังกายสม่ำเสมอ, ปรึกษาแพทย์

อาการพุงที่ใหญ่ขึ้นและมีลักษณะแข็งตึงนั้น เป็นลักษณะเด่นของ “ไขมันในช่องท้อง” (Visceral Fat) ซึ่งเป็นไขมันชนิดที่อันตรายที่สุดค่ะ หมอจะอธิบายให้เห็นภาพชัดๆ นะคะ

ทำไมพุงแข็งถึงอันตราย?

ต่างจากไขมันนิ่มๆ ที่เราหยิบเป็นชั้นขึ้นมาได้ (ไขมันใต้ผิวหนัง) ไขมันในช่องท้องนี้จะไป เกาะและแทรกตัวอยู่ตามอวัยวะสำคัญต่างๆ ในช่องท้องของเรา เช่น ตับ ลำไส้ ตับอ่อน และหลอดเลือดค่ะ

เมื่อไขมันชนิดนี้สะสมมากขึ้นเรื่อยๆ มันจะปล่อยสารที่ก่อให้เกิด การอักเสบเรื้อรังทั่วร่างกาย และเป็นต้นเหตุโดยตรงของโรคร้ายแรงต่างๆ ที่แฝงตัวมาแบบเงียบๆ ค่ะ ได้แก่:

• โรคหัวใจและหลอดเลือด: ไขมันจะไปเกาะตามหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดแข็งและตีบตัน เพิ่มความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงและหัวใจวาย
• โรคเบาหวานชนิดที่ 2: ไขมันชนิดนี้ทำให้ร่างกายเกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคเบาหวาน
• ไขมันพอกตับ: ตับเป็นอวัยวะที่ไขมันชนิดนี้ชอบไปเกาะมากที่สุด หากปล่อยไว้นานอาจนำไปสู่ภาวะตับอักเสบและตับแข็งได้
• ความเสี่ยงมะเร็งบางชนิด: มีงานวิจัยพบความเชื่อมโยงระหว่างไขมันในช่องท้องกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของมะเร็งลำไส้และมะเร็งเต้านม