ฆสพ.สบส. ๒๙๘๓/๒๕๖๗

ถาม:

ไฝแบบไหน อันตราย เสี่ยงเป็นมะเร็ง

หมอต้าร์-exosome-สกินบูสเตอร์-ดีเลิฟเวอรี่คลินิก

(หมอต้าร์) พญ.อภิญญา เสาร์แก้ว

ตอบ:

เราใช้หลัก ABCDE ในการสังเกตไฝที่มีความเสี่ยง ดังนี้ค่ะ

  • A – Asymmetry คือไฝที่มีรูปร่างไม่สมมาตร
  • B – Border คือขอบของไฝที่ไม่เรียบหรือขรุขระ
  • C – Color คือสีของไฝที่ไม่สม่ำเสมอ อาจมีหลายสีปนกัน
  • D – Diameter คือขนาดที่ใหญ่กว่า 6 มิลลิเมตร
  • E – Evolving คือมีการเปลี่ยนแปลงของไฝ เช่น ขนาด รูปร่าง หรือสี

สาเหตุหลักของการเกิดเมลาโนมามักเกิดจากการสัมผัสรังสี UV มากเกินไป ทั้งจากแสงแดดหรือเครื่องอาบแดด โดยเฉพาะในคนที่มีผิวขาว มีฝ้า หรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้

https://www.txid.org/?page_id=4107
  1. การถูกแสงแดด (UV Radiation): การสัมผัสแสงแดดโดยตรงเป็นเวลานานหรือเป็นประจำโดยไม่ป้องกัน สามารถทำให้เกิดความเสียหายต่อดีเอ็นเอของเซลล์ผิวหนัง
  2. การใช้เครื่องอาบแดด (Tanning Beds): เครื่องอาบแดดปล่อยรังสี UV ซึ่งสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดเมลาโนมา
  3. พันธุกรรม (Genetics): ประวัติครอบครัวที่มีผู้ป่วยเมลาโนมา สามารถเพิ่มความเสี่ยงให้กับบุคคลนั้นๆ
  4. ผิวขาวหรือมีฝ้า (Fair Skin or Freckles): คนที่มีผิวขาวหรือมีฝ้าจะมีความเสี่ยงสูงขึ้น เนื่องจากมีเม็ดสีเมลานินน้อย ทำให้การป้องกันรังสี UV น้อยลง
  5. ประวัติการมีไฝ (Moles): ผู้ที่มีไฝมากหรือไฝที่มีลักษณะผิดปกติ จะมีความเสี่ยงสูงขึ้น
  6. ประวัติการถูกแสงแดดจนเกิดแผลพุพอง (Sunburn): การถูกแสงแดดจนเกิดแผลพุพองในวัยเด็กหรือวัยรุ่นสามารถเพิ่มความเสี่ยง
  7. ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ (Weakened Immune System): ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะ หรือผู้ที่ติดเชื้อ HIV จะมีความเสี่ยงสูงขึ้น
  8. อายุ (Age): แม้ว่าเมลาโนมาสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงอายุ แต่ความเสี่ยงจะสูงขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น

การป้องกันสำคัญมาก ควรใช้ครีมกันแดดและสวมใส่เสื้อผ้าที่ป้องกันแสงแดดเมื่อออกแดด และตรวจสอบไฝหรือจุดต่างๆ บนผิวหนังเป็นประจำเพื่อสังเกตการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติ